Konferencja „Granice kompetencji osteopaty, fizjoterapeuty i neurochirurga. Interdyscyplinarne podejście w zakresie problemów korzeniowych”

W dniu 25. listopada 2017 w Poznaniu w Szpitalu Świętego Wojciecha odbyła się Konferencja „Granice kompetencji osteopaty, fizjoterapeuty i neurochirurga. Interdyscyplinarne podejście w zakresie problemów korzeniowych

Obok Szpitala Św. Wojciecha, głównym współorganizatorem było Towarzystwo Osteopatów Polskich, którego jednym z zadań statutowych jest popularyzacja bezpiecznego i skutecznego postępowania osteopatycznego. Konferencję otworzył Prezes TOP i przewodniczący Komitetu Naukowego dr hab. Sławomir Marszałek D.O.

Przedstawił referat dotyczący terapii bólów kręgosłupa lędźwiowego w świetle medycyny opartej na faktach. Przedstawił podsumowanie najnowszych i najbardziej wartościowych badań. Opisał skuteczność tzw. szkoły pleców, technik energizacji mięśni, ćwiczeń kontroli motorycznej, metody Pilatesa, aktywności fizycznej oraz manipulacyjnego leczenia osteopatycznego w bólach odcinka lędźwiowego kręgosłupa. Pozytywny wpływ tych postępowań jest udowodniony na niewystarczającym poziomie i konieczne są dalsze badania, które powinny się koncentrować na zwiększeniu liczby uczestników oraz wydłużeniu czasu obserwacji. Dr hab. Sławomir Marszałek D.O. podsumował zalecenia 11 krajowych wytycznych klinicznych, dotyczących diagnostyki i leczenia ostrego bólu krzyża. W zakresie diagnostyki należy dokładnie ustalić, czy pacjent ma niespecyficzny ból krzyża, czy zespół korzeniowy, czy może ból prowokuje jakaś specyficzna patologia. Podkreślił bardzo istotną rolę dokładnego i systematycznego badania przedmiotowego i podmiotowego w celu wykluczenia tzw. czerwonych flag. Osteopata/fizjoterapeuta powinien przeprowadzać ocenę neurologiczną oraz brać także pod uwagę czynniki psychospołeczne, jeśli po terapii nie ma oczekiwanej poprawy. Wykazał także, że badanie RTG jest nieprzydatne dla niespecyficznych bólów krzyża. W zakresie leczenia ostrych bólów krzyża należy wyjaśniając przyczyny bólu, uspokajać pacjentów i sugerować im, aby pozostali aktywni. W razie potrzeby pomocne jest stosowanie leków (najlepiej w określonych odstępach czasu) typu Paracetamol, niesteroidowe leki przeciwzapalne lub w ostateczności środki zwiotczające mięśnie lub nawet opioidy. Należy zniechęcać do odpoczynku w łóżku i rozważyć wykonanie technik manipulacyjnych kręgosłupa w celu złagodzenia bólu. Ponadto wg europejskiego przewodnika leczenia niespecyficznych bólów krzyża nie jest zalecane  stosowanie tzw. pasywnych terapii (np. ultradźwięki i terapia krótkimi falami) i gabapentyn.

Podsumowując powyższe informacje leczenie/terapia bólów krzyża powinny być oparta na trzech elementach:

– swoistym doświadczeniu klinicznym terapeuty

– oczekiwaniach i rodzaju charakteru pacjenta

– faktach mających oparcie w wysokiej jakości badaniach naukowych.

Osteopata/fizjoterapeuta powinien także mieć oparcie w interdyscyplinarnym zespole terapeutyczno-leczniczym, który w przypadku trudności terapeutycznych pozwoli na bezpieczne i efektywne leczenie tego typu pacjentów. Takie postępowanie, które jest jednocześnie bezpieczne oraz skuteczne zalecane jest przez osteopatów zrzeszonych w TOWARZYSTWIE OSTEOPATÓW POLSKICH.

Lekarz rodzinny, lek. med. Ewa Koźmińska-Badr w sposób interesujący i przystępny przedstawiła zasady stosowania farmakoterapii w bólach korzeniowych. Szczegółowo opisała stosowanie tzw. drabiny analgetycznej – zdefiniowanego przez Światową Organizację Zdrowia schematu stosowania leków przeciwbólowych oraz innych farmaceutyków podawanych w celu zmniejszenia doznań bólowych związanych z odcinkiem lędźwiowym kręgosłupa.

Neurochirurg, lek. med. Piotr Winkler niezwykle interesująco przedstawił wskazania i przeciwskazania do interwencji neurochirurgicznej w objawach przepukliny krążka międzykręgowego odcinka lędźwiowego kręgosłupa oraz w stenozach lędźwiowych. Wyjaśnił także zagrożenia związane z prowadzeniem uporczywej osteopatii/fizjoterapii. Określił kiedy pacjent powinien bezwzględnie być leczony operacyjnie. Powinno to mieć miejsce kiedy obserwuje się: 

– porażenia/niedowłady spowodowane zespołami uciskowymi na struktury nerwowe (szczególnie w pierwszych dobach po wystąpieniu niedowładu i/lub nietrzymanie moczu i stolca.
Również powinno się rozważyć skierowanie pacjenta na leczenie operacyjne, gdy obserwujemy:
– u pacjentów ze stenozami kanału kręgowego występują powtarzające się dolegliwości bólowe, chromanie neurogenne i te dolegliwości znacząco zmniejszają komfort życia,
– ponad miesiąc rwę kulszową – gdy występuje ból, który zmniejsza aktywność i nie pozwala na pracę, bez poprawy po fizjoterapii/osteopatii.

Dr Piotr Winkler przedstawił także zagrożenia niewłaściwej kwalifikacji do leczenia operacyjnego.

W trakcie obrad dzięki przekazowi na żywo z sali operacyjnej uczestnicy mogli obserwować i zadawać pytania dr. Piotrowi Winklerowi, który wykonywał rzadko spotykany w Polsce zabieg małoinwazyjnego endoskopowego leczenia operacyjnego przepukliny lędźwiowej. Pacjentka miała masywną przepuklinę lędźwiową, u której bez oczekiwanych efektów stosowano manualne leczenie zachowawcze.

Jeszcze w trakcie trwania konferencji Pacjentka po wykonanym zabiegu przyszła samodzielnie i bez objawów bólowych na salę obrad.  

mgr Jacek Tuz,  MDT Faculty (instruktor metody McKenziego) przedstawił wewnątrzdyskowy model dynamiczny w mechanicznej diagnostyce i terapii w metodzie McKenziego. Przedstawił sposób diagnostyki oraz terapii u chorej z objawami korzeniowych bólów krzyża.

Dr Marian Majchrzycki D.O. (członek zarządu Towarzystwa Osteopatów Polskich) przedstawił niezwykle szczegółowo anatomiczne i funkcjonalne aspekty terapii bólu mięśniowo-powięziowego w terapii odkręgosłupowych zespołów korzeniowych ze szczególnym uwzględnieniem roli mięśnia lędźwiowego.

Mgr Maciej Górecki i mgr Artur Hołodniuk pracownicy Zamiejscowego Wydziału Kultury Fizycznej AWF Poznań w Gorzowie Wielkopolskim oraz terapeuci metody Cyriaxa przedstawili w sposób interesujący i przejrzysty koncepcję terapii objawów korzeniowych według medycyny ortopedycznej Cyriax’a. Określając zasady prowadzenia wywiadu, badania funkcjonalnego, neurologicznego oraz uzupełniającego pokazali podstawowe elementy terapii wg Cyriax’a.

Mgr Beata Anioła oraz mgr Mateusz Milanowski – fizjoterapeuci Szpitala Świętego Wojciecha przedstawili rolę osteopaty i fizjoterapeuty w opiece nad pacjentem po małoinwazyjnym leczeniu neurochirurgicznym odcinka lędźwiowego kręgosłupa. Celem ukierunkowanej, indywidualnej terapii podzielonej na poszczególne etapy, po leczeniu operacyjnym powinno być: szybki powrót do normalnego funkcjonowania w życiu codziennym oraz uniknięcie/opóźnienie powrotu dolegliwości.

Mgr Marta Soboń-Strączek D.O. (wiceprezes Towarzystwa Osteopatów Polskich) przedstawiła w formie wykładu oraz praktycznego warsztatu niezwykle istotny i interesujący problem osiągnięcia i utrzymania stabilności kręgosłupa, który jest oparty na 3 systemach:

– tkankach „pasywnych” (głównie więzadła kręgosłupa oraz układ kostny),

– tkankach kurczliwych dających tzw. aktywne oparcie

– ośrodkowym układzie nerwowym koordynującym ww. systemy

Na końcu konferencji mgr Bartosz Sikorski D.O. (członek Towarzystwa Osteopatów Polskich oraz wykładowca Polskiej Akademii Osteopatii Osteon) przedstawił bardzo wnikliwą oraz opartą na bogatym doświadczeniu klinicznym prezentację pt.: Terapia stanów ostrych i podostrych kręgosłupa lędźwiowego z towarzyszącym lub nieobecnym bólem korzeniowym. Ujął w niej szczegółowo patogenezę anatomiczną, biomechaniczną i funkcjonalną powstania ostrych bólów kręgosłupa a także istotę badania klinicznego ze szczególnym uwzględnieniem badania neurologicznego. Przedstawił praktycznie skuteczny i bezpieczny sposób pracy z pacjentem z ostrym bólem lędźwiowym wg założeń Thierry Colot D.O.

Konferencja ta nie odbyłaby się w takim kształcie, gdyby nie wsparcie sponsora oraz osobiste zaangażowanie wspierającego aktywny i zdrowy tryb życia Pana Markusa Meiera Prezesa Zarządu firmy MK Foam – czołowego polskiego producenta wysokiej jakości materacy do spania. Bardzo dziękujemy za pomoc i wsparcie finansowe, które pozwoliło na organizację bezpłatnej konferencji na tak wysokim poziomie.

Serdecznie zapraszamy do udziału w planowanej kolejnej konferencji, której przedmiotem będą tym razem zagadnienia dotyczące dyskopatii szyjnych, która odbędzie się jesienią 2018 roku.   

Zapraszamy także na konferencję osteopatyczną, współorganizowaną przez TOP i która odbędzie się 20. i 21. kwietnia 2018 r. z okazji 15 LAT OSTEOPATII W POLSCE w Centrum Targowo-Konferencyjnym Expo Silesia w Sosnowcu.

W imieniu Komitetu Naukowego Konferencji oraz Zarządu Towarzystwa Osteopatów Polskich

Dr hab. Sławomir Marszałek D.O.

 .    

 

 .